27.10.1927
-
29.06.2014

Bogdan

Baranowski

Życiorys

Bogdan Baranowski, urodzony 27 października 1927 roku w Kępnie, przeszedł przez trudne doświadczenia wojny i okupacji, które ukształtowały jego silny i odważny charakter. Już od młodości pasjonował się chemią, co doprowadziło go do podjęcia studiów na Uniwersytecie i Politechnice Wrocławskiej w latach 1947–1951. Tam rozpoczął swoją karierę naukową, pracując jako asystent profesora Kazimierza Gumińskiego, wybitnego chemika, który odegrał kluczową rolę w jego rozwoju zawodowym. Następnie kontynuował współpracę z profesorem Gumińskim w nowo utworzonym Zakładzie Chemii Teoretycznej na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1956 roku Baranowski został zaproszony do pracy w Instytucie Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Już w wieku 37 lat, w 1964 roku, otrzymał tytuł profesora, a w tym samym czasie założył Zakład Chemii Fizycznej Ciał Stałych, którym kierował przez wiele lat. Jego pionierskie badania w dziedzinie chemii fizycznej, a zwłaszcza zastosowanie teorii Debye’a do roztworów elektrolitów, przyniosły znaczące odkrycia. Z powodzeniem wykazał ograniczenia tej teorii oraz zaproponował nowe, zmodyfikowane podejście do opisywanych problemów. Baranowski był wybitnym naukowcem, który łączył zarówno teorię, jak i eksperyment. Współpraca z laureatem Nagrody Nobla Ilyą Prigoginem zainspirowała go do zgłębienia zagadnień termodynamiki nierównowagowej. Jego prace w tej dziedzinie przyniosły nowe spojrzenie na procesy transportu w solach, metalach, roztworach elektrolitów oraz układach wieloskładnikowych. Wyjaśnił wpływ reakcji chemicznych na rozkład składników w polu temperatury i procesy separacji składników w mieszaninach. Dzięki rozwojowi teorii elektrotermodyfuzji, przyczynił się do skuteczniejszego rozdzielania związków chemicznych oraz izotopów, co miało duże znaczenie dla rozwoju technologii. Jednym z przełomowych momentów w karierze Baranowskiego było odkrycie w 1958 roku nowego związku – wodorku niklu – podczas badań nad dyfuzją wodoru przez membranę niklową. To odkrycie zainspirowało go do dalszych badań nad układami metal-wodór oraz nad syntezą wodorków metali pod wysokim ciśnieniem. W latach 1966–1972 opracował unikatową aparaturę do syntezy wodorków przy użyciu ciśnień sięgających 3 GPa, co było w tamtym czasie wyjątkowym osiągnięciem technologicznym. W ten sposób udało mu się zsyntezować wodorki wielu metali, takich jak chrom, mangan, aluminium oraz stopów na bazie niklu i palladu. Odkrył, że objętości zajmowane przez wodór w wodorkach metali przejściowych są prawie stałe, co stanowiło istotny wkład w zrozumienie właściwości tych związków. W latach 70. podjął współpracę z naukowcami z Japonii, Niemiec i USA, badając wpływ ciśnienia hydrostatycznego na wodorki metali. Te badania dostarczyły nowych danych na temat ich ściśliwości oraz przejść fazowych indukowanych ciśnieniem. Współpraca z polskim chemikiem, profesorem Jurczakiem, przyniosła również postęp w syntezie związków organicznych przy użyciu metod wysokociśnieniowych. Jego prace zainspirowały dalsze badania nad właściwościami termodynamicznymi półprzewodników, takich jak azotek galu (GaN), co doprowadziło do powstania wysokiej jakości kryształów GaN – jednego z najważniejszych materiałów półprzewodnikowych we współczesnej elektronice. Profesor Baranowski był nie tylko wybitnym badaczem, ale także cenionym nauczycielem i mentorem. Pod jego kierunkiem stopień doktora uzyskało ponad 20 osób, z których wielu zostało później profesorami i liderami grup badawczych. Jego wkład w rozwój nauki został doceniony przez międzynarodowe środowiska naukowe, o czym świadczą liczne wyróżnienia, w tym Medal Marii Skłodowskiej-Curie, Medal Bridgmana oraz członkostwo w prestiżowych akademiach nauk, takich jak Polska Akademia Nauk, Niemiecka Akademia Leopoldina oraz Ukraińska Akademia Nauk. Baranowski był również zaangażowany w działalność wielu międzynarodowych towarzystw naukowych, pełniąc funkcje przewodniczącego Polskiego Towarzystwa Chemicznego oraz wiceprezesa i prezesa Międzynarodowego Stowarzyszenia Badań Wysokociśnieniowych (AIRAPT). Jego prace publikowane były w licznych renomowanych czasopismach, a on sam przez wiele lat pełnił funkcję redaktora naczelnego „Polish Journal of Chemistry”. Dzięki swojej niezłomnej ciekawości i zaangażowaniu w badania, pozostał aktywny naukowo do końca życia. Profesor Baranowski zapisał się na trwałe w historii nauki jako wybitny chemik, wizjoner i inspirujący lider. Jego dorobek, odkrycia i wkład w rozwój fizykochemii oraz badań wysokociśnieniowych będą inspirować kolejne pokolenia naukowców.

Ciekawostki

Był profesorem Instytutu Chemii Fizycznej PAN. Od 1951 był członkiem Polskiego Towarzystwa Chemicznego, którego był prezesem w latach 1973-1979, a następnie od 1997 prezesem honorowym. Od 1973 członek korespondent, a od 1991 członek rzeczywisty PAN. Prace w dziedzinach: termodynamika procesów nieodwracalnych, termodyfuzja, fizykochemia ciała stałego i procesów wysokociśnieniowych; Nierównowagowa termodynamika w chemii fizycznej (1974), High Pressure Chemical Synthesis (1989, wraz z J. Jurczakiem). link do nekrologów: http://nekrologi.wyborcza.pl/0,11,,276987,Bogdan-Baranowski-kondolencje.html http://nekrologi.wyborcza.pl/0,11,,277271,Bogdan-Baranowski-nekrolog.html

Miejsce Pochówku

Cmentarz
Wawrzyszewski
Miasto
Warszawa
Ulica
brak
Aleja
brak
Kwatera
brak

Kod QR Tablicy

Zapisz kod QR, wydrukuj go samodzielnie i umieść na nagrobku.
Możesz również zamówić tabliczkę lub znicz z kodem QR w naszym sklepie

Tablica pamięci

Pamiętaj, o zmarłych opowiadamy dobrze lub wcale...
Ups! Coś poszło nie tak podczas tworzenia tablicy, spróbuj ponownie.