Prawo do grobu nie jest wieczyste - przysługuje na okres 20 lat. Po tym czasie w przypadku komunalnego cmentarza konieczne jest wniesienie opłaty przedłużającej. Pozwala to zapobiec przekazaniu prawa do miejsca pochówku innej osobie. Warto zaznaczyć, że taka decyzja może zostać natomiast zaskarżona do sądu. Nie jest też tak, że równo po 20 latach w przypadku braku opłaty zarząd będzie likwidował nagrobek oraz, że rodzina zmarłego obciążona zostanie kosztami likwidacji.
Ile się płaci za utrzymanie grobu?
Koszt zajęcia miejsca na cmentarzu parafialnym lub komunalnym zależy od wielu czynników, takich jak lokalizacja cmentarza, wielkość miejscowości oraz rodzaj wybranego grobu. W mniejszych miejscowościach opłata za grob ziemny oscyluje zazwyczaj między około 300 a 800 złotych, co jest również standardowym kosztem tradycyjnej mogiły lub grobu przeznaczonego na urnę. W większych miastach koszt grobu ziemnego może wynosić od około 1500 do nawet 2000 złotych. Cena może być również uzależniona od dodatkowych usług, takich jak wykupienie prawa do postawienia nagrobka lub pomnika, lub też od rodzaju grobu, na przykład grobu podwójnego, który pozwala na pochówek dwóch osób.
Znacznie wyższe koszty wiążą się z zajęciem miejsca pod grobowiec murowany, który przeznaczony jest do pochówku kilku osób. W takich przypadkach opłaty mogą sięgać od około 2000 złotych do kilkunastu tysięcy złotych, w zależności od specyfiki danego cmentarza oraz usług dodatkowych. Ustawa o chowaniu zmarłych, pochodząca z 1959 roku, nie reguluje kwestii opłat poza opłatą za pochowanie. Groby na komunalnych cmentarzach są wynajmowane na okres dwudziestu lat, z możliwością przedłużenia tego czasu po wniesieniu odpowiedniej opłaty.
Opłaty za groby są regulowane przez wewnętrzne akty gminy lub regulaminy władz kościelnych, w zależności od rodzaju cmentarza i jego prestiżu (np. Powązki).
Co się dzieje z grobem za który nikt nie wniesie opłaty?
Zgodnie z obowiązującą ustawą o cmentarzach i chowaniu zmarłych, grób może być ponownie użyty do kolejnego pochówku po upływie dwudziestu lat od zawarcia umowy z zarządem cmentarza, jeśli nie zostanie wniesiona kolejna opłata. Użytkownik grobu ma wtedy możliwość zgłoszenia zastrzeżenia przeciwko nowemu pochówkowi. Za odpowiednią opłatą, grób nadal będzie przynależał użytkownikowi przez kolejne dwadzieścia lat, a prawo to może być kolejny raz odnowione.
Należy zaznaczyć, że zarząd cmentarza nie jest zobowiązany do likwidacji grobu w przypadku braku opłat. W przypadku podjęcia decyzji o likwidacji usuwane są zewnętrze elementy mogiły, takie jak płyty nagrobne, tablice, krzyże. Wnętrze grobu pozostaje nienaruszone. Przyjmuje się, że po okresie 20 lat zawartość grobu ulega całkowitej mineralizacji (rozłożeniu i rozpadowi). Pochówek nowej osoby polega na umieszczeniu jej w grobie bez usuwania szczątków poprzedników.
Czy za likwidację grobu się płaci?
Nabywając prawo do miejsca pochówku nie nabywamy nieruchomości, czy terenu - jest to forma prawa osobistego. Dlatego też specjaliści stoją na stanowisku, że koszt likwidacji ponosi zarząd cmentarza.
Jakie są obowiązki opiekuna grobu?
Regulaminy cmentarzy wymagają, aby każdy grób miał ustalonego opiekuna grobu. Do do niego od tej pory należy załatwianie wszystkich spraw związanych z grobem. Opiekun grobu ma obowiązek:
- utrzymania grobu w należytym stanie;
- dbanie o czystość i porządek w jego obrębie;
- poszanowania prawa najbliższych do oddawania czci osobom zmarłym i prawa do zachowania pamięci.
Opiekun grobu może również podjąć decyzję o stworzeniu tablicy pamięci zmarłego czy też wszystkich zmarłych pochowanych w jednym grobowcu, co na pewno pomoże w zachowaniu pamięci o bliskich i pozwoli uniknąć problemów związanych z likwidacją grobu. Na tablicy można np. wskazać datę wygaśnięcia prawa do grobu, by odwiedzający bliscy mieli możliwość zareagowania i wniesienia opłaty.